Samenwerken aan de positionering van academische leerkrachten

In het basisonderwijs zijn steeds meer leerkrachten werkzaam met een universitair bachelor- of masterdiploma. Zij worden opgeleid als leerkracht door universiteiten en hogescholen via de Universitaire Pabo’s en via de zij-instroom- en deeltijdtrajecten van de pabo-opleidingen. Samen met hun collega’s werken zij elke dag aan zo goed mogelijk onderwijs voor alle leerlingen in het basisonderwijs.

Aanleiding van dit plan
Academische leerkrachten kunnen van toegevoegde waarde zijn in het onderwijs. Tegelijkertijd zien we dat het nog lastig is om de vaardigheden en expertise die zij meebrengen goed in te zetten in de schoolpraktijk. Uit onderzoek van Berenschot, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van OCW en in samenwerking met de BAB, blijkt dat de toegevoegde waarde van academische leraren in de huidige onderwijspraktijk te weinig wordt benut. Het blijkt in de praktijk lastig te zijn om academische leerkrachten een plek te geven binnen de school of binnen het bestuur. Academische leerkrachten geven ook aan nauwelijks tijd en ruimte te krijgen naast het lesgeven om hun academische vaardigheden in te zetten en te ontwikkelen. Dit is zorgwekkend. We zien namelijk dat deze leerkrachten het onderwijs verlaten, omdat zij buiten het onderwijs meer cognitief uitgedaagd worden en betere arbeidsvoorwaarden hebben. Het onderwijs mist daarmee de kennis en vaardigheden die deze leerkrachten kunnen bieden en werkt daarmee het lerarentekort alleen maar meer in de hand. Er is werk aan de winkel om te zorgen dat deze leerkrachten blijvend kunnen bijdragen aan onderwijsontwikkeling binnen een divers onderwijsteam.

Doelstelling
De Beroepsvereniging Academici Basisonderwijs (BAB) verbindt en verenigt academische basisschoolleerkrachten met als doel elkaar te inspireren, wetenschappelijke kennis en werkervaring te delen en om een belangrijke gesprekspartner te zijn voor belanghebbende partijen. De BAB, de VSNU, de PO-Raad, de AVS, de CNV, de AOB en het Netwerk Universitaire Pabo’s hebben gezamenlijk een actieplan ontwikkeld met vijf missies. Deze missies dienen één doel: academische leerkrachten worden zó ingezet, dat hun vaardigheden en kennis optimaal kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en kwaliteit van het onderwijs aan leerlingen in de eigen klas, op de school, binnen het bestuur of in de onderwijssector.

Wat is een academische leerkracht?
De academische leerkracht is een leerkracht met een universitair bachelor- of masterdiploma. Deze leerkrachten kunnen van toegevoegde waarde zijn in het onderwijs: ze zijn analytisch, stellen kritische vragen en hebben een onderzoekende houding. Ze zijn vaardige professionals in het zoeken, lezen en uitvoeren van (wetenschappelijk) onderzoek. Dat stelt hen in staat input te geven vanuit de theorie aan de praktijk om zo op school het startpunt te zijn voor onderwijsonderzoek. Met deze vaardigheden, kennis en kunde kunnen academische leerkrachten een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en verbetering van het onderwijs aan leerlingen. Hun vooropleiding stelt hen bijvoorbeeld in staat onderwijsinnovaties op verantwoorde wijze te implementeren en te evalueren. Academische leerkrachten kunnen onderwijskwaliteit goed volgen, analyseren en rapporteren, curricula op een evidence-informed manier ontwikkelen en kennis van leer- en gedragsproblemen in de praktijk goed toepassen. De meerwaarde van een academische leerkracht is dat hij/zij ook opgeleid is tot volwaardige leerkracht voor de klas en met liefde lesgeeft aan kinderen. Daardoor kan de link tussen praktijk en theorie door deze leerkrachten goed gelegd worden. Samen met hun collega’s vormen zij een divers team, dat elkaar aanvult, van elkaar leert en gezamenlijk werkt aan goed onderwijs voor leerlingen.

Download hier het Werkplan 2020 Actieplan Academici PO

Missie 1: Benutten academische vaardigheden
Iedere academische leerkracht, iedere schoolleider en ieder schoolbestuur heeft een visie op de inzet van academische vaardigheden van leerkrachten voor school- en/of bestuursbrede onderwijsontwikkelingen ten behoeve van het leren van leerlingen.

Dit doen wij door:
- Bekendheid en erkenning te creëren voor de ambities en vaardigheden van academische leerkrachten.
- Aan te sturen op een schoolcultuur waarin het academische denken en een onderzoekende houding gestimuleerd wordt.

Missie 2: Inzet van de academische leerkracht
Schoolbestuurders en schoolleiders worden gestimuleerd de diversiteit en kwaliteiten in teams te benutten door het hanteren van een strategisch HRM-beleid, ingebed in het Integraal PersoneelsBeleid (IPB).

Dit doen wij door:
- Praktijkvoorbeelden te verspreiden waarin de (academische) leerkracht wordt ingezet in een functie die past bij zijn of haar kwaliteiten en behoeften en die van de school
- Scholen te stimuleren (academische) leerkrachten te laten samenwerken in onderzoek om zo de verbinding van onderzoeksresultaten en de onderwijspraktijk te versterken.

 

Missie 3: Waarborgen professionaliteit
Er bestaat een gedegen professionaliseringsprogramma waarmee de ontwikkeling van academische leerkrachtvaardigheden wordt geborgd.

Dit doen wij door:
- Te stimuleren dat academische leerkrachten hun vaardigheden en capaciteiten blijven ontwikkelen door het ontwerpen van een professionaliseringsprogramma, passend bij de academische vaardigheden van de leerkracht en aansluitend op de behoeften van de school.
- De professionalisering inzichtelijk te maken door het uitgeven van certificaten na het afronden van een of meerdere onderdelen van de BAB Academy.

 

Missie 4: Routes naar het academisch leraarschap
Academische leerkrachten worden opgeleid tot goede leerkrachten met sterke academische vaardigheden door reeds bestaande en nieuwe opleidingen.

Dit doen wij door:
- Het (verder) ontwikkelen van kwalitatief goede opleidingsroutes naar het academisch leraarschap PO, met aandacht voor zowel fulltime (universitaire Pabo’s, universitaire bachelor) als ook parttime (zij-instroom en deeltijd-verkorte) trajecten.

Missie 5: Inzet van leerkrachten in opleiding op opleidingsscholen
Er is een heldere communicatie naar schoolleiders en schoolbesturen over de inzet van academische leerkrachten in opleiding en over de manieren waarop zij tijdens hun stages kunnen worden ingezet binnen de klas, school, bestuur of sectorbreed.

Dit doen wij door:
- Opleidingsplekken aan te bieden die passen bij de kennis en vaardigheden van de student.
- Scholen en schoolopleiders te stimuleren academische leerkrachten in opleiding tijd en ruimte te geven om hun vaardigheden in te zetten ten behoeve van onderwijsontwikkeling in de klas, op de school, binnen het bestuur of sectorbreed